Ankara Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı (TOCEP)
Üniversitemizde görev yapan bilim insanlarının akademik yaşamlarının başlangıcından bitimine kadar eşit fırsatların yaratılması, akademik yaşamda çeşitliliğin sağlanması, Üniversitemizin sorumluluğundadır. Ulusal ve uluslararası düzeyde lider üniversitelerden biri olarak Ankara Üniversitesi’nin yönetim anlayışı, akademik yetkinliğe dayanmanın yanı sıra bilimin bütün alanlarında cinsiyet ayrımcılığını dışlayan, cinsiyetler arasında eşitliğin, dengenin ve çeşitliliğin geçerli olmasını gözetecek etkin bir politika geliştirmek ve uygulamak yönündedir. Bu doğrultuda hazırlanan Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı, kurumsal yapıda kadın ve erkek öğretim elemanları arasında beliren eşitsizliklere neden olan sorunların orta vadede üstesinden gelmek üzere bir kılavuz niteliğindedir. Toplumsal cinsiyet eşitliğini kurumsal düzeyde anaakımlaştırmak, Üniversitemizde her düzey akademik konumunda cinsiyetler arası eşitliği gözeterek nitelikli ve yeterliğe (liyakate) dayalı akademisyenleri kazandırırken bilim kadınlarının yönetsel liderliklerinin önünü açmak ve kadınlara veya erkeklere görece ‘kapalı’ görünen bilim ve araştırma alanlarını dengeli bir yapıya kavuşturmak için belirlenen stratejik temel amaçlar ve bu amaçlar doğrultusunda planlanan merkezi eylemler şunlardır:
TEMEL AMAÇ 1: Üniversitede toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısını yerleştirmek ve güçlendirmek, bu yönde farkındalık ve duyarlık kazandırmak için bilgilendirmeler yapmak ve bilgi veri ağları kurmak: Farklı bilim dallarında cinsiyetler arası çeşitliliğe saygıyı destekleyecek bir Üniversite iklimi oluşturmak için öncelikle durum saptaması yapılacak; bu iklimi yaratacak bilgi paylaşımına, olumlu örnek oluşturan uygulamaların artırılmasına öncelik verilecektir.
Merkezi Eylemler:
■ İdari ve akademik personele, toplumsal cinsiyet eşitliği doğrultusundaki bireysel ve kurumsal hak ve sorumlulukları konusunda farkındalık kazandırmak.
■ Toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısını fakültelerin, bölümlerin ve anabilim dallarının hedefleri ve amaçlarıyla bütünleşik hale getirmek.
■ Alanlara özgü cinsiyet eşitliği bakış açısını kazandıracak dersler verilmesini, varolan derslere modüller eklenmesi; ders materyallerinin ve içeriklerin hazırlanmasını sağlamak.
■ Kadınların toplum ve bilim ilişkisinin kurulmasında ve yenilik süreçlerinin yönetimindeki varlığını, kurumsal ve toplumsal ölçekte görünür kılmak.
■ Üniversitenin toplumsal cinsiyet eşitliği açısından kültürel ve akademik göstergelerini içeren raporları düzenli hazırlayarak Ankara Üniversitesi kamuoyuna ve paydaşlarına duyurmak.
■ Kariyerlerinde başarı kazanmış ve üst düzeydeki üniversiteli bilim kadınlarının ve kadın araştırmacıların deneyimlerinin üniversite kamuoyu ile paylaşılacağı platformlar ve etkinlikler düzenlemek.
■ Ankara Üniversitesi’nin toplumsal cinsiyet eşitliği sağlama çabasını diğer üniversiteler için bir model haline getirmek amacı doğrultusunda Yükseköğretim Kurulu ve Milli Eğitim Bakanlığı desteğini sağlamak.
TEMEL AMAÇ 2: Üniversitenin çeşitli birimlerinin yönetimleri düzeyinde cinsiyet eşitliği bakış açısını bir yönetsel öncelik olarak kazandırmak ve kadın akademisyenlerin üst düzey akademik konumlardaki varlığını güçlendirmek:
Üniversitenin cinsiyet eşitliği politikalarını ve eylemlerini desteklemesi, kadın akademisyenlerin üniversitenin her düzeydeki yönetim politikalarında ve stratejilerinde kendi varlıklarını örgütsel kültürle bütünleştirmeleri için yaşamsal önem taşımaktadır. Böylelikle genç kuşak akademisyenlerin, akademik kariyerlerini sürdürebilir kılacak kurumsal bir güdüleme (motivasyon) de yaratılabilir. Kadınların yönetsel konumlara doğru ilerleyişlerindeki artış, cinsiyet eşitliği uygulamalarının güçlenmesine yol açarak başarılı rol modellerini oluşturacak ve kadınların istihdam edileceği uygun yönetsel pozisyonlarla ilgili bilginin yaygınlaştırılmasına zemin oluşturulacaktır.
Merkezi Eylemler:
■ Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eylem Planını yaşama geçirmeye ve eşgüdüme yönelik olarak Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eylem Komisyonu’nu kurmak.
■ Üniversitenin cinsiyet eşitliği politikaları ve uygulamalarını, üniversite kaynaklarının cinsiyet eşitliği açısından dağılımını izleyerek, üniversite yönetimine bu doğrultuda düzenli bilgi akışı sağlamak.
■ Cinsiyet eşitliği adına fakültelerin, bölümlerin ve anabilim dallarının özgül gereksinimlerini saptayarak öneriler geliştirmek, bu doğrultuda yapılan iyileştirmeleri izleyerek üniversite kamuoyuna duyurmak.
■ Kadın öğretim elemanlarının yönetsel konumlarda istihdamını desteklemeye odaklı bir yönetici geliştirme programı hazırlamak; kadınların önüne akademik yaşamda çıkan çeşitli engellerle baş edebilmelerinin yollarını göstermek; Üniversitenin yönetsel politikalarına nasıl ve hangi katkılarla dahil olacaklarına ilişkin danışmanlık sağlamak.
■ Boşalan yönetici konumlarıyla ilgili bilgiyi dolaşıma sokarak, kadın öğretim elemanları haberdar etmek.
■ Üniversitenin kadın ve erkek öğretim elemanlarının kariyer planlamalarına danışmanlar/koçlar (mentor) eşliğinde destek olmak ve akademik yükseltme süreçleri ve başvurularla ilgili bilgilendirici etkinlikler ve atölye çalışmaları düzenlemek.
TEMEL AMAÇ 3: Üniversitede toplumsal cinsiyet eşitliğine dayalı bir anlayışla tüm öğretim elemanlarına yönelik kurumsal kaynakları ve destekleri güçlendirmek.
Merkezi Eylemler:
■ Öğretim elemanlarının burs, araştırma desteği, araştırma fonlarından yararlanmaları amacıyla çeşitli uygulamaları devreye sokmak.
■ Doktora ve sonrası akademik yaşamının başlarındaki kadın ve erkek akademisyenler için koçluk/mentorluk anlayışının güçlendirilmesiyle genç akademisyenlerin araştırma fonlarından yararlanmalarını desteklemek.
■ İş ve aile yaşamı arasında denge kurabilmeleri açısından kadın ve erkek akademisyenlere yönelik yaşam desteklerini harekete geçirmek, bu doğrultuda aile bireyleriyle yaşayan öğretim elemanlarına yönelik kolaylaştırıcı uygulamalar geliştirmek ve önermek.